Uciekinier, szczęściarz, patriota – w tych słowach najkrócej możemy opisać starszego strzelca Franciszka Dolasa, bohatera luźnej, acz słynnej już trylogii o II wojnie światowej. Żołnierz z Warszawy przywdziewał podczas wojny mundury trzech armii, uciekał Niemcom z przystanku, pociągu, samolotu, jak na sapera- komandosa przystało wysadzał most w pojedynkę…
część 1, „Ucieczk
a”
Pierwsza z części przedstawia nam początek wojny, Dolas przejeżdża granicę polsko- niemiecką, budząc się po wrogiej stronie. Wzięty do niewoli jako pierwszy próbuje ucieczki. Mimo niepowodzenia zjednuje ze sobą Józka, początkowo niechętnego do jakiejkolwiek współpracy. Druga próba ucieczki – podkopem – również spełzła na niczym. Władze obozu kierują Dolasa i jego pomagierów do innego obozu, ten jednak ucieka z Józkiem na peronie. Wsiadają w inny pociąg, który odjeżdża do Austrii. Polaków nie ratują przebrania chłopskie, panowie rozdzielają się przy wyciąganiu bydła z pociągu. W ręce lokalnego gestapo trafiają dokumenty i przebrania Dolasa, teraz więzień przemieszcza się pociągiem, prawdopodobnie do obozu koncentracyjnego. Również i z niego ucieka. Na jego szczęście czyni do za granicy z Jugosławią, która wypowiedziała Rzeszy pakt o nieagresji. Pijany i poturbowany w trakcie jednej z uczt w stylu bałkańskim Dolas trafia na statek płynący na Cypr. Szczęście nie trwa długo – w okręt celują torpedę włoscy marynarze łodzi podwodnej, jednak zadanie ułatwia im… Polak, który w kotłowni pociąga za spust niewłaściwą dźwignię.
część 2, „Za bronią”
Polak – rozbitek dostaje się wraz z innymi rozbitkami jugosłowiańskiego statku do Legii Cudzoziemskiej w kolaborującej z Niemcami Francją Vichy. Mistrz „podgrzewania sytuacji” wykorzystuje naiwność Arabów, którzy przegrywają w grze karcianej owoce, mięso i inne dary. Przyzwyczajeni do konserw żołnierze są pod wrażeniem. Protestują przeciw więzieniu Franka, któ®y trafił tam przez Arabów, którzy upomnieli się o swoje dary. Wkrótce Dolas i jego kompani uciekają na stronę brytyjską. Anglicy odsyłają ich z powrotem, Polak jest jednak uparty… Dolas doprowadza do czerwoności angielskiego oficera, robiąc wszystko na opak. Pod wieczór przywdziewa w namiocie mundur oficera armii brytyjskiej. Następuje to wtedy, gdy na teren obozu wkraczają komandosi włoscy. Razem z innym kierowcą uciekają aż pod włoski obóz. Na widok rannego kierowcy natychmiast uruchamia się alarm. W całym galimatiasie Dolas ukrywa się w jednym z namiotów gdzie zamienia brytyjski mundur na strój sanitariusza. Jako ratownik transportuje rannych Włochów do szpitala…
część 3, „Wśród swoich”
W ostatniej części polski obieżyświat zmuszony jest przywdziać mundur niemiecki. Czyni to w obawie przed dekonspiracją. Uwodząc Włoszkę wyrzuca znienawidzone mundur. Niestety, czyni to na widok niemieckich oddziałów odbywających musztrę wojenną. Polak trafia pod sąd wojenny, zostaje skazany na karną kompanię, która poleci na front wschodni. Lecący do „piekła” Dolas, pod osłoną nocy zakłada jeden ze spadochronów i wyskakuje z samolotu. Los chciał, że uczynił do nad Polską. Ląduje na drzewie w klasztorze, bracia zdejmują go dzień później. Ukrywają go przed niemiecką inspekcją. Franek ma na sobie mundur niemiecki, co ratuje go w trakcie pacyfikacji wsi. Z trudem przekonuje dopiero co poznaną łączniczkę że jest Polakiem. Razem trafiają do partyzantki. Tam Dolas poznaje przywódcę – Józka, z którym uciekał do Austrii. Nieufny w stosunku do pakującego się w kłopoty Dolasa przekonuje się jednak do wzięcia go na misję. Zakochany w dziewczynie partyzant oddziela się od oddziału gubiąc ścieżkę. Dzięki gospodarzowi mieszkającemu w lesie trafia na podążany most. Podpływa do niego, zdzierając przez przypadek kable i wydzierając z okopu niemieckiego detonator mostu. Przyczajeni w krzakach partyzanci otwierają ogień, zdobywają most, który nie został wysadzony dzięki Dolasowi. Franek zostaje bohaterem, a na most wjeżdżają sowieckie czołgi…
