W naszej strefie klimatycznej występowanie pokrzywy jest dosyć powszechne. Pomimo wielu cennych właściwości wiele z nas traktuje ją jako chwast, z którym kontakt wywołuje nieprzyjemny ból na skórze. Prawda jest jednak taka, że dzięki bogactwie licznych składników, możemy wykorzystywać ją w leczeniu wielu schorzeń, do wzmacniania odporności i poprawy kondycji włosów. Jest także uważana za naturalny antybiotyk. Jakie jeszcze są jej zalety i jak ją odpowiednio przyrządzać?
W medycynie naturalnej pokrzywa zwyczajna jest stosowana od wieków, do dzisiaj pije się herbatę, robi napary i gotuje zupę. Co można powiedzieć o niej jako o roślinie? Pokrzywa jest byliną posiadającą sztywne łodygi, których wysokość może sięgać nawet 1,5 metra. Podłużne ząbkowate liście są ostro zakończone. Od czerwca do października pojawiają się kwiaty. Jednak to, z czym przede wszystkim ją kojarzymy to parzące włoski, które zawierają kwas mrówkowy i histaminę. Kto „oparzył się” pokrzywą, doskonale wie, o czym mowa.
Cenne substancje lecznicze i zbieranie pokrzywy
W celach leczniczych wykorzystywane są liście i korzeń pokrzywy. Zdarza się, choć rzadko, że stosowane jest całe ziele. Rozwinięte liście, bądź cała nadziemna część byliny jest zbierana od maja do września. Następnie jest ona suszona w cieniu. Istotne jest, by miejsce miało przewiew, by nie doszło do brunatnienia. Nieco zwiędnięte pokrzywy wykazują mniejsze właściwości parzące, dlatego dopiero po paru dniach od zerwania oddziela się liście od łodyg. Liście należy zbierać w pogodne dni. Z kolei korzenie wykopuje się albo wczesną wiosną albo jesienią. Po oczyszczeniu, należy je suszyć w temperaturze 40 stopni i przechowywać w chłodnym, zacienionym i suchym miejscu. Herbata z pokrzywy ma bardzo charakterystyczny smak. Zaleca się, by osoby, którym nie odpowiada jej cierpki smak, mieszały ją z odrobiną mięty. Pokrzywa może być zbierana samodzielnie, suszona i przechowywana, jak opisałam powyżej, ale można ją kupić także w aptece albo sklepach zielarskich. Odradzam zakupu w zwykłym sklepie spożywczym, gdzie częściej pojawiają się raczej mieszanki owocowe, w których udział pokrzywy jest niewielki. W naziemnej części rośliny znajdują się duże ilości barwników roślinnych takich, jak chlorofil i beta – karoten, witaminy (B2, B5, C i K), sole mineralne (przede wszystkim magnez, potas i żelazo), flawanoidy, w tym kwercyna i rutyna, fitosterole, histamina i olejek eteryczny. W korzeniach pokrzywy znajdują się sterole, lipidy, lignany, krzemionka i minerały. Na co przekłada się obecność wymienionych składników i jakie procesy wspierają?
{loadposition reklama}
Zastosowanie pokrzywy
Z racji tego, że pokrzywa wykazuje właściwości moczopędne, jest bardzo polecana przy leczeniu różnego rodzaju schorzeń układu moczowego jak kamica nerkowa. Przyczynia się do wydalania szkodliwych substancji, w tym złogów kwasu moczowego. Roślina jest zalecana również przy leczeniu artretyzmu. Warto wspomnieć, że zapobiega gromadzeniu płynów w organizmie. Jeżeli cierpicie na problemy z przemianą materii, swoje problemy możecie zmniejszyć przez picie naparów z pokrzywy lub dodanie jej świeżych, młodych listków do sałatek. Dzięki związkom, jakie znajdują się w liściach, układ trawienny jest oczyszczany. Oprócz odprowadzania złogów żółciowych, pokrzywa wspiera pracę wątroby, trzustki oraz żołądka. Biorąc to pod uwagę, uzasadnione jest zastosowanie ziela w leczeniu chorób układu pokarmowego, wątroby, nieżycie żołądka i jelit. Picie naparu jest wskazane także przy biegunce. Wykazano, że pokrzywa ma działanie hepatoprotekcyjne i pozytywnie wpływa na przemiany cholesterolu. I liście i korzenie pokrzywy zwyczajnej zawierają w sobie związki, które przyczyniają się do wzrostu odporności. Zostały przeprowadzone próby zastosowania flawonoidów izolowanych z liści oraz lektyn z korzeni w walce z toczniem. Pojawiła się teoria, na razie nie udowodniona, że pokrzywa może hamować rozwój komórek nowotworowych. Ponadto pokrzywa wykazuje działanie krwiotwórcze zbliżone do żelaza. Dzięki temu, że przyczynia się do produkcji czerwonych ciałek krwi, warto stosować ją przy osłabieniu i podczas leczenia anemii. Zaliczana jest także do ziół, które obniżają poziom cukru we krwi oraz obniżają, choć w niewielkim stopniu, ciśnienie krwi. Przez właściwości bakteriobójcze, pokrzywa jest stosowana do przemywania oraz okładów z liści przy schorzeniach skórnych, trądziku, ropniach. Przez to, że liście pokrzywy mają działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe i saluretyczne, są polecane podczas leczenia schorzeń układu ruchu, jak choroba zwyrodnieniowa stawów albo choroby reumatyczne. Bardzo często pokrzywa stanowi jeden ze składników mieszkanek stosowanych do irygacji podczas upławów i stanów zapalnych pochwy. Ekstrakt z pokrzywy można wykorzystać jako płukankę do jamy ustnej. Naparem można masować skórę głowy. Przyczynia się do poprawy krążenia, obniżenia napięcia mięśni, do tego napar wspiera leczenie choroby skóry, pozbycie się łupieżu i zapobiega wypadaniu skóry. Na pokrzywę powinny zwrócić uwagę także osoby, które mają skłonność do alergii, ponieważ m.in. łagodzi ona objawy alergicznego nieżytu nosa. Jednak nie tylko liście zawierają bogactwo zdrowych właściwości. Nie wolno zapominać o korzeniach. Dzięki zawartości w nich polisacharydów, fitosteroli i lektyny, korzenie wpływają na proces biosyntezy testosteronu i mają ochronne działanie na gruczoł krokowy. Jak pokazują badania, korzeń pokrzywy doskonale współdziała z wyciągiem z palmy sabalowej w likwidowaniu dolegliwości związanych z przerostem prostaty, jak zastój moczu, obrzęk i ból. Istotne jest to, że nie ma przeciwwskazań spożywania pokrzywy także w trakcie ciąży. Zawiera sporo żelaza, wapnia i witamin, co jest bardzo potrzebne matce i nienarodzonemu dziecku. Regularne picie herbaty z pokrzywy tuż po narodzeniu dziecka wzmaga produkcję mleka i sprzyja usuwaniu nadmiaru wody z organizmu. Dzięki czemu młoda mama szybciej może wrócić do smukłej sylwetki. Nie należy jednak z pokrzywą przesadzać w ciąży. Zalecane jest picie herbaty bez cukru, na czczo, maksymalnie trzy razy w tygodniu.
Przeciwskazania
Jak w każdym innym przypadku, tak i pokrzywa ma swoje przeciwskazania do jej stosowania. Odradza się ją osobom, które mają nowotwory macicy, cysty na macicy, krwotoki z dróg rodnych na skutek występowania polipów, przewlekłe choroby nerek, choroby leczone chirurgicznie oraz stosowanie leków przeciwcukrzycowych.
Pokrzywa w kosmetyce
Zastosowanie pokrzywy zwyczajnej nie powinno być ograniczone jedynie do sporządzania herbaty, czy dodania jej do zupy, bądź sałatki. Przez swoje cenne właściwości, powszechnie stosowana jest w kosmetyce opartej na składnikach naturalnych. Przede wszystkim doskonale wpływa na włosy i paznokcie. Oprócz tego przez swoje właściwości, m.in. antybakteryjne, ma doskonałe wpływa na cerę z problemami. Można z niej zrobić np. płukankę na skórę głowy albo domowy tonik do twarzy. W jaki sposób? Płukankę można zrobić przez zalanie 0,5 l gorącej wody 3 łyżek suszu. Następnie wystarczy jedynie przykryć i zostawić do wystudzenia. Po odcedzeniu naparu z liści wystarczy nachylić się pod prysznicem, nad wanną lub umywalką i polewać nim skórę głowy. Należy to zrobić podczas ostatniego płukania włosów, kiedy odżywka jest już zmyta. Innym sposobem jest moczenie płatka kosmetycznego w naparze i dotykanie nim skóry głowy. Pozwala to na dotarcie do każdego zakamarka. Przy stosowaniu płukanki na włosy trzeba pamiętać o tym, że pokrzywa ma właściwości przyciemniające, dlatego jeżeli macie blond włosy i nie chcecie mieć ciemniejszych, z pokrzywą trzeba uważać. Dobrą wiadomością jest natomiast to, że pokrzywa sprzyja szybszemu wzrostowi włosów. Domowy tonik z pokrzywy doskonale oddziałuje na cerę. Jest zalecany przede wszystkim dla osób, które mają skórę z niedoskonałościami, trądzikiem albo tłustą cerę. Podobnie jak w poprzednim wypadku, 3 łyżki suszu można zalać 0,5 l gorącej wody i wystudzić. Po oczyszczeniu twarzy z resztek makijażu, twarz można przemyć naparem. Już po kilkukrotnym stosowaniu można zaobserwować np. mniejsze przetłuszczanie się skóry w strefie „T”.
